Groch należy do roślin strączkowych i pochodzi prawdopodobnie z zachodniej Azji i Kaukazu. Obecnie jest uprawiany w wielu krajach świata. Jest jedną z
najstarszych uprawnych roślin na kuli ziemskiej posiadającą wysoką wartość odżywczą, która wynika z wyjątkowo korzystnych składników.
Nasiona grochu w największej ilości zawierają białko, które stanowi do 34% jego składu. Jest to bardzo cenne źródło białka, które w porównaniu z roślinami zbożowymi zawiera szczególnie dużo lizyny i treoniny, ale także inne aminokwasy egzogenne, a więc takie, które musimy dostarczać z pożywieniem, gdyż nasz organizm ich nie syntetyzuje. Nasiona grochu bogate są w witaminy z grupy B (B1, B2, B6) często
niszczone są przez gospodynie, które dodają do wody sodę w celu szybszego namiękania nasion. Witaminy te rozkładają się w zasadowym środowisku, przez co po tym zabiegu znacznie zmniejsza się ich ilość. Ponadto groch zawiera duże ilości składników mineralnych takich jak potas, wapń, żelazo, fosfor i jod. Groch – podobnie jak inne strączkowe – bogaty jest w błonnik pokarmowy, zwany inaczej włóknem pokarmowym. Jest to część rośliny, która nie ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka i wykazuje działanie regulujące pracę jelit, obniżające poziom cholesterolu (LDL) i stężenie cukru we krwi.
Zawartość węglowodanów w nasionach grochu jest stosunkowo wysoka, bo przekracza 60% i w głównej mierze jest to skrobia, a także mono- i oligosacharydy. Jednakże po ugotowaniu charakteryzują się niskim
indeksem glikemicznym, tzn. po ich spożyciu glukoza z węglowodanów uwalniana jest powoli i stopniowo, co zapobiega przez dużymi „skokami” cukru we krwi i nagłym napadom głodu. Z dietetycznego punktu widzenia jest to bardzo korzystne, ponieważ dzięki temu jesteśmy syci przez dłuższy czas i nie sięgamy tak często po przekąski.
Co ciekawe, ostatnimi czasy wiele badań naukowych dotyczyło
antykoncepcyjnych właściwości grochu. Naukowcy starali się wyodrębnić z nasion składniki o takim działaniu. Już w zamierzchłych czasach podkreślano w medycynie leczniczej antykoncepcyjne działanie grochu, co obecnie jest szeroko badane.
Groch powoduje powstawanie gazów i jest wzdęciogenny. To dlatego, że zawiera w swym składzie tzw. galaktocukry, które będąc doskonałą pożywką dla mikroflory jelitowej są przez nią rozkładane z wytworzeniem gazów, by zmniejszyć ten efekt ważne jest wstępne
moczenie nasion grochu. W trakcie tego procesu wymywane zostają znaczne ilości galaktocukrów. Co więcej, najlepiej gotować nasiona w świeżej wodzie, innej niż użyta była do namaczania.
Źródła:
J. Carper: Apteka żywności, Vesper, 2008
S. Zalewski: Podstawy technologii gastronomicznej, Wyd. IV, WNT, Warszawa
Autor: Małgorzata Kabat