Jaja są źródłem wielu składników odżywczych. Oprócz niezwykle cennych aminokwasów egzogennych zawierają również witaminy A, D, K, B1, B2 oraz kwas foliowy i beta-karoten.
Żółtko bogate jest w fosfor, wapń, potas oraz sód. Obecna w nim luteina chroni oczy przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Mniej wartościowe pod względem odżywczym jest
białko, które zawiera sód, potas i siarkę. Obecne w jajku kwasy tłuszczowe omega3 i omega6 dobroczynnie wpływają na układ odpornościowy i pracę mózgu. Wszystkie te składniki odżywcze są dobrze przyswajalne.
W Polsce zwyczajowo spożywa się jaja kurze oraz przepiórcze, choć na rynku dostępne są również kacze, gęsie oraz strusie.
Ze względu na dużą zawartość tłuszczu i białka jaja zaliczane są do produktów o dość wysokiej wartości odżywczej. Białko jaja zawiera jedynie 49kcal/100g., dlatego często wykorzystywane jest w
dietach odchudzających. Znacznie większą kalorycznością cechuje się żółtko (314kcal/100g).
Przed spożyciem jajek zalecana jest ich obróbka cieplna ponieważ awidyna zawarta w białku surowego jaja wiąże witaminę H, co uniemożliwia jej wchłanianie przez organizm. Najkorzystniejsze jest spożywanie jaj gotowanych na miękko. Zbyt długie gotowanie prowadzi do strat składników odżywczych oraz wytworzenia zielonkawej obwódki wokół żółtka, będącej efektem reakcji siarki z żelazem.
Naukowcy nie są zgodni w kwestii szkodliwości spożycia dużej ilości jaj. Wiadomo, że są źródłem znacznej ilości cholesterolu. Żółtko jaja zawiera aż 1062mg cholesterolu na 100g, podczas gdy zalecana norma spożycia wynosi 300mg na dobę. Jednak spożywanie jaj w rozsądnych ilościach przez zdrowych ludzi nie ma negatywnego wpływu na zdrowie. Ochronne działanie przypisuje się lecytynie, fosfolipidowi zawartemu w żółtku, który steruje gospodarką cholesterolu.
Niekonwencjonalnym zastosowaniem żółtka jaja kurzego jest wcieranie go we włosy wymieszanego z sokiem z cytryny. Według wielu specjalistów przyspiesza to wzrost i
regenerację włosów, a także wzmacnia cebulki co zapobiega ich wypadaniu.
Spożywanie jaj przez osoby, u których nie stwierdzono przeciwwskazań z pewnością przyczyni się do wzbogacenia diety w wiele cennych składników odżywczych. Dzięki możliwości wykorzystania ich do niezliczonej liczby potraw każdy może je jeść ze smakiem.
Źródła:
Zalewski S.: Podstawy Technologii Gastronomicznej, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, wyd.IV, rozdział 19
Autor: Ilona Andraka