Mleko krowie spożywane jest od dawien dawna i bywa nazywane
„eliksirem zdrowia” - z pewnością nie bez powodu. Zawdzięcza to wielu cennym substancjom w swoim składzie.
Mleko jest
najkorzystniejszym źródłem dobrze przyswajalnego wapnia. Pół szklanki mleka zawiera ok. 150mg tego pierwiastka. Zapewnia nam mocne kości, bo działa jak cement - chroni przed osteoporozą i złamaniami. Stosunkowo duża ilość wapnia może również pomóc w obniżaniu podwyższonego ciśnienia krwi. Ponadto mleko bogate jest w witaminy A, B2 i D. Ta ostatnia zapewnia odpowiednie
uwapnienie kości i ich mineralizację. Krowie mleko zapobiega powstawaniu próchnicy i chroni szkliwo zębów. Skład witamin zależy w dużej mierze od pory roku i sposobu żywienia krów. Głównie wiosną i zimą zmniejsza się ilość witaminy A oraz w mniejszym stopniu witaminy D.
Mleko zawiera wartościowe białko, dorównujące białku mięsa, a znacznie przewyższające wartością odżywczą białko zbóż i roślin strączkowych. A to ze względu na to, że zawiera egzogenne aminokwasy, których organizm ludzki nie jest w stanie sam wytworzyć i musi dostarczyć ich wraz z pożywieniem. Mleko ze względu na swój skład aminokwasowy jest świetnym uzupełnieniem produktów zbożowych.
Ponadto mleko krowie ma działanie
przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, pomaga zwalczać infekcje, również pokarmowe. Mleko chroni przed zakażeniami jelitowymi oraz zapobiega powstawaniu wrzodów żołądka. Ma właściwości neutralizujące toksyny.
Głównym cukrem mlecznym jest laktoza, której powolne trawienie w jelicie cienkim sprzyja przechodzeniu jej części do jelita grubego. Tam pobudza perystaltykę i rozwój korzystnych bakterii mlekowych, przeciwdziałając zachodzącym procesom gnilnym. Co więcej, cukier ten ma istotny wpływ na
pracę mózgu i komórek nerwowych, w konsekwencji zwiększa sprawność psychiczną. Z drugiej strony, cukier ten jest powodem nietolerancji mleka, na którą cierpi około 15% Polaków. Jej wynikiem jest najczęściej niesystematyczne picie mleka lub całkowite zaprzestanie. Najczęściej osoby, które nie tolerują świeżego mleka, dobrze tolerują mleko sfermentowane, tj. kefiry, jogurty czy zsiadłe mleko, bo właśnie w nich znajduje się znikoma ilość laktozy.
Co ciekawe, w licznych badaniach został obalony mit na temat uspokajających i nasennych właściwości mleka. Na pewno jest nam znane picie kubka ciepłego mleka przed snem jeszcze jak byliśmy mali. Jednakże badacze uważają, że mleko wywołuje bardziej bezsenność aniżeli senność. Mleko, zwłaszcza chude i odtłuszczone wywołuje produkcję adrenaliny i
pobudza nasz organizm, jedynie mleko tłuste, ze względu na większą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych, może wywołać mniejszą sprawność umysłową.
Źródła:
J. Rutkowska: Chemia żywności, SGGW, Warszawa, 2008
J. Carper: Apteka żywności, Vesper, 2008
S. Zalewski: Podstawy technologii gastronomicznej, wyd.IV, WNT, Warszawa
Autor: Małgorzata Kabat
Polecamy dietetyczne przepisy: